Jeta pas Enverit
23 June 2020 - 20:25

Jeta pas Enverit

Njëzet e pesë vjet pas rënies së sistemit diktatorial në Shqipëri, dihej shumë pak mbi kinematV shqiptare. Përgjatë 45 viteve të sundimit komunist, krijuesit e filmave të studiove sovjetike të Kinemave u prodhuan 232 melodrama, mijëra dokumentarë, kronika, dhe qindra filma të animuar. 

Me përfundimin e regjimit komunist në vitin 1991, filmbërësit shqiptarë papritmas iu dha një diskurs i ri politik, dhe liria për të reflektuar dhe për t’u hapur mbi historinë e vendit. Shumë nga regjisortët e shfrytëzuan këtë mundësi për t'u marrë me trashëgiminë e diktaturës së Enver Hoxhës. Të tjerët sollën në ekran histori dramatike të korrupsionit dhe rritjes së papritur të veprimtarisë kriminale të sjellë nga kalimi i papritur i kapitalizmit të tregut. Një luftë civile në 1997 gati e mbyti prodhimin e filmit shqiptar tërësisht. Filmat si ata të periudhës së Vladimir Priftit "Dasma e Sakos" (1998) u përfunduan në rrethana jashtëzakonisht të vështira. Në përbërje të filmave të metrazhit të shkurtër dhe me metrazh të gjatë, animacion dhe dokumentar, programi “Jeta pas Enverit” i shfaqur në maj të vitit të kaluar në Kino “Lumbardhi” në Prizren ofroi një paraqitje të shkurtër të një kombi që merret me të kaluarën e tij shqetësuese dhe ndikimin e saj të vazhdueshëm në të tashmen.

Ky aktivitet u organizua në kuadër të kalendarit të përbashkët kulturor midis Shqipërisë dhe Kosovës, në bashkëpunim me Arkivin Qendror Shtetëror të Filmit në Shqipëri. Në kuadër të programit “Jeta pas Enverit”, program ky i shfaqur nga data 8 deri më 22 maj 2019, u shfaqën filmat si filmat:


  • Vdekja e kalit (1995), me regjisor Saimir Kumbaro

  • Përdhunuesit (1995), nga regjisori Spartak Pecani

  • Balada e druvarit (1997), nga regjisori Leonard Dori

  • Dasma e Sakos (1989) nga regjisori Vladimir Prifti

  • Kënga e fundit (1990), nga regjisori Artan Maku

  • Endrra që nuk vritet (1990), nga regjisori  Robert Qafzezi

  • Loja e djallit (1999), nga regjisorët Rikarda Nova, Ergys Faja

  • Sipas kapelen kokës (1997), nga regjisori Shaqir Veseli


Filmat nga regjisori Stefan Taci

  • Gjëra që nuk ndryshojnë (1993)

  • Mall (1992) 

  • Sizifiane (1995)

  • Kompozim (1992)


Filmat nga regjisori Kujtim Gjonaj

  • Shembja e idhujve (1992)

  • Drejt Europes (1992)


Filma nga regjisori Artur Dauti

  • Ujku, ujku (1992)

  • Konsensus (1998) 


Filmat nga Albert Malltezi


  • I vdekuri dhe i gjalli (1994)

  • Kaprico